Serebral Tromboz:
Serebrovasküler hastalıkların en sık görüleni olup %60 kadarını oluşturur. Kırk yaşından önce nadirdir, elli yaşından sonra sıklığı artar. Oluşumunda en önemli etken aterosklerozdur. Bunun yanında daha seyrek de olsa; sifiliz, bazı enfeksiyon hastalıkları, kollojen doku hastalıkları, orak hücreli anemi, doğum kontrol ilaçlarına bağlı hiperkoagülabilite de neden olabilir. Ayrıca; büyük kan kaybı, arter basıncında çeşitli nedenlere bağlı düşme ve hipoksi (oksijensiz kalma) hallerinde de arterde tıkanma olmadan beyin enfarktı yerleşebilir. Tıkanan damarın beslediği beyin alanında iskemi (kanlanamama), ödem ve giderek nekroz (dokunun ölmesi) ile enfarkt alanı oluşur.
Serebral Tromboz Belirtileri:
Tıkanan arterin kanlandırdığı beyin bölgesine göre değişir. En sık görülen hafif ve ağır hemiparezidir (vücudun bir yarısındaki güçsüzlük). Bunun dışında;his kusurları, konuşma bozuklukları, görme alanı problemleri, serebral (beyincikle ilgili) belirtiler de görülebilir.
Serebral Tromboz Tedavisi:
Akut safhadaki kişinin tedavisi için hastane koşulları daha uygundur. Hipertansiyon, diyabet, kalp yetersizliği de buna eşlik edebilir. Bunların da tedavisi düzenlenmelidir. Trombositlerin bir araya gelip tıkanma oluşturmasını engelleyici aspirin-persantin kombinasyonu ilaçlar yeni atakların önlenmesinde kullanılabilir. Ayrıca fizik tedaviden de yararlanılmaktadır.
Serebral Emboli:
Beyin damarlarının; en çok vücudun başka yerinden kopan kan pıhtısıyla, daha az oranda da bakteri, yağ, hava, tümör hücresi veya başka maddelerle tıkanması sonucu ortaya çıkar. Serebrovasküler hastalıkların %10-25’inin oluşturur. Her yaşta görülebilmekle birlikte genç yaşlarda daha sık rastlanır. Kalp hastalıkları en başta gelen emboli kaynağıdır. Ayrıca akciğer hastalıkları ve karın, pelvis boşluğu ile bacaklardaki ven trombozlarının seyrinde de beyin embolisi görülmektedir. Hava embolisi; akciğer travma ve cerrahisinde, boyun bölgesinde yapılan ameliyatlarda ve derin sulardan su yüzeyine çıkan dalgıçlarda görülebilir (Caisson Hastalığı). Yağ embolisi ise; genelikle uzun kemiklerin kırıklarında görülür.
Serebral Embolinin Belirtileri:
Başlangıç anidir. Genellikle şuur kaybı yoktur, uykululuk hali görülebilir ve baş ağrısı olabilir. Belirtiler tıkanan damara bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Değişik derecelerde, vücut yarısında güçsüzlük, his kusurları, konuşma ve görme alanı bozuklukları görülür. Bazı vakalarda lokal (bölgesel) ya da jeneralize nöbetler dikkat çeker.
Serebral Emboli Tedavisi:
Akut evrede genel bakım, daha sonrasında ise fizik tedaviden yararlanılır. Koruyucu olarak aspirin-persantin kombinasyonu uygulanabilir. Trombositlerin bir araya toplanıp çökmesine(agregasyonunu) izin vermeyerek yeni embolizasyonların engellenmesi ana tedavi prensibidir. Caisson hastalığında ise tedavide yüksek basınçlı özel odalar kullanılmaktadır.
Geçici Serebral İskemik Nöbetleri:
Beynin bir bölgesinin kanlanması bir süre için aksamakta, buna bağlı olarak da o bölgeyle ilgili serebral fonksiyon kusurları ortaya çıkmaktadır. Vücudun yarı bölgesinde güçsüzlük, konuşma ve görme bozuklukları, baş dönmesi gibi şikayetleri ve belirtileri birkaç dakika ya da birkaç saat içinde gelip geçerler. Nöbetten sonra hastada nörolojik bir belirti tespit edilemez ya da çok hafif bulgular kalmıştır. bu nöbetlerin en önemli yönü ilerde yerleşecek bir nörolojik tablonun habercisi olmasıdır. Bununla beraber, geçici serebral iskemi nöbetlerinin bir kısmında, nöbetler kalıcı bir nörolojik tablo yaratmadan uzun süre tekrarlayabilirler. Tedavide trombositlerin bir araya toplanıp çökmesini engelleyici ilaçlar kullanılmaktadır.
Beyin Kanaması (Serebral Hemoraji):
Serebrovasküler olayların yaklaşık %20’sini oluşturan, en sık 50-60 yaşları arasında görülen ve çoğunlukla ölümle sonlanan ağır beyin hastalığıdır. En sık nedeni yüksek arter basıncı ve beraberinde bulunan aterosklerozdur. Bunun dışında; kollajen doku hastalıkları, kan hastalıkları, akut enfeksiyonlar ve antikoagülan tedavi de oluşumundaki diğer etkenlerdir.
Beyin Kanaması (Serebral Hemoraji)’ nın Belirtileri:
Başlangıç daima aniden ortaya çıkar. Kişi dakikalar ya da saatler içinde gittikçe artan ve genellikle komaya giden şuur kaybı gösterir. Vakaların büyük bir bölümünde başlangıçta baş ağrısı ve kusma tespit edilir. Ense sertliği saptanabilir. Solunum hırıltılıdır. Lokal (bölgesel) nörolojik belirtiler kanayan beyin bölgesine göre değişir.
Beyin Kanaması (Serebral Hemoraji) Tedavisi:
Beyin kanaması tedavisi hastane koşullarında yapılmaktadır. Beyin kanamasına karşı koruyucu olarak tansiyon ilaçlarının kullanımı önem taşımaktadır.