Karahanlı Devleti (840-1212)

0
121

Uygurlar‘ın yıkılmasıyla ortaya çıkan Karluk, Yağma, Çiğli ve Tuhsi boylarının bir araya gelmesiyle Batı Türkistan’da kurulan devletin bilinen ilk hükümdarı Bilge Kül Kadir Han‘dır.

Satuk Buğra Han Dönemi’nde (920) İslamiyet resmi din olarak kabul edilmiştir.

Satuk Buğra Han, İslamiyeti kabul ettikten sonra Abdülkerim adını almıştır.

Ebu Nasr Ahmet Dönemi’nde 999 yılında Samanoğulları Devleti’ne son verilmiştir.

Not: Abbasi Halifesi, Ebu Nasr Ahmet’i ilk kez ”İslam Hükümdarı” olarak tanımıştır.

Karahanlılar da en parlak dönem Yusuf Kadir Han Dönemi’dir.

Yusuf Kadir Han’ın ölümünden sonra kardeş kavgaları başlamış ve ülke Doğu-Batı olarak ikiye ayrılmıştır. Doğu’da Tabgaç (Uluğ Kara) Buğra Han‘ın , Batı’da Ahmet Aslan Han’ın bulunduğu bu devletlerden, Karahitaylar Doğu’ya, Harzemşahlar ise Batı’ya son vermiştir.

Not: Doğu Karahanlı Devleti’nin ilk hükümdarı sayılan Tabgaç (Uluğ Kara) Buğra Han adil bir yöntem uygulamıştır. Yusuf Has Hacip, ”Kutadgu Bilig” adlı eserini Tabgaç (Uluğ Kara) Buğra Han‘a takdim etmiştir.

Karahanlıların Önemli Özellikleri:

Orta Asya’da kurulan İlk Türk-İslam Devleti‘dir.

Uygur alfabesini kullanmışlar, Türkçeyi de ”resmi dil” olarak kabul etmişlerdir.

Yönetimde vezirlere Türkçe bir ad olan Yuğruş unvanını vermişlerdir.

Türk tarihinde ilk posta teşkilatını kurmuşlardır.

Orduda ilk kez ”gulam” sistemini oluşturmuşlardır.

Türk-İslam mimarisinin ve edebiyatının temelleri ilk kez bu dönemde atılmıştır.

Bimarhane adı verilen şifahaneler (hastane) kurmuşlardır.

Ribat adı verilen Türk tarinin ilk kervansaraylarını inşa etmişlerdir.

Türk-İslam sentezi ilk kez Karahanlılarla başlamıştır.

Semerkant, Buhara, İsfahan ve Kaşgar önemli bilim ve kültür merkezleridir.

Tabgaç (Uluğ Kara) Buğra Han tarafından Semerkant’ta açılan medreselerde ilk kez burslu eğitim sistemini uygulamışlardır.

Önemli Şehirler:

Semerkant: Şehirlerin Şahı

Buhara: İslam’ın Roması

Kaşgar: Ordu Kent Hanın Oturduğu Yer

İsfahan: Nısf-ı Cihan (Dünyanın Yarısı