Polikistik over sendromu (PCOS, PKOS); yumurtalıklarda irileşme ve birçok küçük kist oluşumu ile karakterize olup, kişide bir takım problemlere zemin hazırlayan ve günümüzde neden oluştuğu halen kesin olarak bilinmeyen bir durumdur. PKOS oluşumundaki etiyoloji (yani neye bağlı olarak ortaya çıktığı) konusunda pek çok tartışma vardır. Günümüzde kesin olarak aydınlatamadığımız sendromun nedenleri arasında en sık suçlananı genetik özelliklerdir. Yani PKOS, kişinin aileden aldığı genetik birtakım özelliklere bağlıdır. Ancak kötü beslenme alışkanlıkları ve egzersiz yapmama ile kilo alımı gibi dışsal faktörler de olayda tetikleyici durumdadır. Bu hastalık genç kızlar ve üreme çağındaki kadınların %3-5’ini etkileyen yaygın bir tablodur.
Belirtiler:
Adet gecikmeleri (oligomenore), sivilce (akne), obezite (normalden fazla kilolu olma), tüylenme (hirsutism), yumurtlamanın düzgün olmaması (anovulasyon) sonucu kısırlık gibi problemler vardır. Kanda hormon ölçümleri yapıldığında çeşitli dengesizlikler saptanır. Hastalığın bulguları tipik olarak puberte (ergenlik) ile başlar. İlk adetle birlikte adet düzensizlikleri , adet gecikmelerini takiben oluşan yoğun adet kanamaları ilk şikayetlerdir. Bu hastalar sıklıkla, adet gecikmeleri şeklinde, belirgin adet düzensizliklerinden yakınırlar. Sonraki dönemde yıllar içerisinde giderek artan erkek tipi kıllanma izlenir. Daha önceleri çenede ve dudak üzerindeki tek tük, ince olan tüyler giderek kalınlaşır ve sayı olarak artarak estetik bir problem yaratır. Yetişkin yaşta bu yakınmalara ilave olarak “infertilite” yani çocuk olmaması problemi de eklenebilir.
Tedavi:
PKOS tedavisinde hastalığı tamamı ile ortadan kaldırabilecek etkili bir yöntem yoktur. Hastanın ihtiyacına göre tedavi düzenlenir. Adet düzensizliği ve tüylenme şikayeti belirgin olan kadınlarda, tedavide doğum kontrol ilaçları oldukça etkilidir. Ancak, bazen ilaçla tedavide başarı sağlanamadığında laparoskopik cerrahi ile yumurtalıklara cerrahi bir girişim de (ovarian drilling) uygulanabilir.