Mobil telefon veya cep telefonu Martin Cooper tarafından 1973 yılında icat edildi. Cep telefonunun tarihi geçmişi, Nathan Stubblefield’ın 1908’de il patenti aldığını gösteriyor. Ancak mobil telefonlar için alınan bu patent, bugün bildiğimiz cep telefonları için değil telsiz telefonlar için alınmıştı.
Stubblefield’ın patentli cihazı o zamanki telsiz telefonlar içindi. Cep telefonunun geçmişi ile ilgili izler 1940’lara kadar geriye gidebilir. Bell Labs esas olarak telsiz telefonları için mobil baz istasyonları üretti ve bu baz istasyonları mobil iletişim için 1960’lara kadar kullanıldı. O zamanlarda telsiz telefonun esas kullanıcıları ordu idi. Bu elde taşınan mobil aletler, 1969’da George Sweigert tarafından yapılmıştı.
Cep telefonunun ilk başlangıcı için çalışmalar 1945 yılında başladı ve bu telefonlara sıfırıncı nesil telefonlar deniyor. Sıfırıncı nesil GSM ağı belirli bir alanı kapsıyordu. Sınırlı olarak kapsama alanı ve tek bir tabandan oluşan bu sistem, günümüz cep telefonu şebekesinin temelidir.
Birinci Nesil Cep Telefonları (1G):
Martin Cooper’ın buluşu 17 Ekim 1973’te patentlendi. İlk cep telefonu görüşmesi, patent için başvurmadan önce birkaç ay önce Cooper tarafından 3 Nisan 1973’de yapıldı. Martin Cooper AT & T Bell Labs’ta bir araştırmacı olan Dr. Joel Engel’i aradı. Cooper o sırada Motorola’da çalışıyordu. Bu ilk cep telefonu araması birçok televizyon, radyo ve gazete mensubu önünde yapıldı.
Kısa süre sonra şirketler hücresel ağlar yapmaya başladılar. Sabit Telefonlar hala piyasaya hakim olsa da, şirketler yavaş yavaş bu yeni teknolojiye yatırım yapmaya ve cep telefonu modelleri çıkmaya başlamışlardı.
İkinci Nesil Cep Telefonları (2G):
Cep telefonunun tarihindeki bir sonraki aşama 2G (ikinci nesil) telefon ağının ve telefonların geliştirilmesiydi. En eski 2G telefon sistemleri arasında GSM, IDEN ve IS-95 vardı. GSM şebekeleri 1991’de (özellikle Finlandiya’da) ortaya çıkmaya başladı.
İlk cep telefonlarıyla karşılaştırıldığında, 2G telefonların dijital devre anahtarlamalı iletim sistemi vardı. Daha da önemlisi, telefon bağlantısı yada araması yapmak için mobil ağa bağlamak çok daha hızlıydı.
2G sadece yaygınlaşmakla kalmadı, cep telefonlarının tasarımları da değişti. Cep telefonları daha güçlü hale geldi. Boyutları küçüldü ve kullanımı kolaylaştı.
Cep telefonu boyutlarının küçülmesi temelde iki sebepten dolayı mümkün oldu. Birincisi, ilerleyen teknoloji daha küçük çiplerde daha fazla devre sığdırmayı başardı. İkincisi, hücresel sistemler yani cep telefonu şebekeleri daha güçlü hale geldi.
2G telefonlar cep telefonlarına yeni bir özellik olan mesaj yani SMS metni konseptini de tanıttı. SMS ilk olarak İngiltere’de denendi fakat başarılı olduğu söylenemez. İlk kısa mesaj 1993’de Finlandiya’da atıldı. SMS mesajı kısa bir sürede bütün cep telefonları ve şebekeleri tarafından uyarlandı. Farklı zil sesleri cep telefonlarında görülmeye başlandı.
3G Telefonlar:
Üçüncü nesil (3G) cep telefonu tasarımları 2G cep telefonlarının standart haline gelmesinden sonra başladı. Japonya Mayıs 2001’de 3G şebekesini deneyen ilk ülke oldu. Ekim ayında Japonya’da NTT DoCoMo tarafından 3G şebekesi tanıtıldı. CDMA2000 teknolojisine sahip olan aynı sistem ertesi yıl Güney Kore’de başladı.
2003 başında, Avrupa’da ilk önce İngiltere ve İtalya’da 3G ağları ortaya çıktı.
Cep telefonunun geçmişi, teknolojideki hızlı ilerlemelerle bağlantılıdır. Bugün cep telefonları, 1973’te ilk ortaya çıktığı zamankinden çok daha farklı ve akla gelmeyecek kadar çok özellikle doludur.
Günümüzde cep telefonları birer bilgisayar gibi kullanılabiliyor. 4G ve 5G gibi yüksek hızda internet ve şebeke bağlantısı imkanlarıyla cep telefonları iş ve eğlence cihazları haline dönüştü.