Varis

0
67

Bacak toplardamarları, genişleme sonucu kanı kalbe geri götürme fonksiyonlarını kısmen yitirir. Bunun sonucunda oluşan göllenmeyle, toplardamarlar kıvrımlaşarak şişer ve ciltten kabarık bir hale gelir. İşte kabarık hale gelen bu oluşuma varis denir. Bu durumun bacak iç kısımlarındaki derin venlerde olması ise derin venöz yetmezlik (iç varis) olarak bilinir. Benzer genişlemelerin makat bölgesinde olanları hemoroit (basur), testislerde olanları varikosel olarak adlandırılır. Örümcek ağı varislerden başlayarak balon ya da yılan gibi varislere kadar değişik spektrumlarda bulunan varisler, hiç de azımsanmayacak kadar yaygın görülen bir damar hastalığıdır.

Varis hastalığının tipleri nelerdir?

– Derin venöz yetmezlik: Halk arasında ‘iç varis’ olarak bilinir. Bacağın en iç kısmında kemiğe yakın giden ana toplardamarlarda, kanın geriye doğru bacağa kaçması (reflü/ yetmezlik) sonucu bacakta şişme ve ağrılar görülür. İlerleyen zamanla birlikte ayak bileği çevresindeki ciltte kalınlaşma, renk koyulaşması ve yaralar görülebilir.

– Yüzeyel venöz yetmezlik: Bacaklardaki yüzeyel toplardamarlarda kanın kalbe doğru değil de, geriye ayağa doğru gitmesi sonucu bu damarlarda genişleme, ciltten kabarıklaşma ve kıvrımlılaşma oluşturmasıdır.

– Kılcal varisler: Cilt üzerinde ince, genellikle mor veya kırmızı tonlarda görülen toplardamar genişlemeleridir. Derin veya yüzeyel toplardamarlarda yetmezlikle birlikte olabileceği gibi, sadece cilt seviyesinde de bulunabilirler. Çok fazla ağrı yapmamakla birlikte estetik olarak rahatsız edici olabilirler.

Toplumda görülme sıklığı nedir?

Varis, toplumda yaşı 20 ila 70 arasındaki insanlarımızın nerdeyse yüzde 50’sinde bulunmaktadır. Yaşı 70’in üzerindeki hastaların yüzde 70 ila 80’inde varis görülme oranı mevcuttur. Yani yaş ilerledikçe varis görülme riski daha da artıyor. Hele kadınların büyük bir bölümünde varis bulunmaktadır.

Kadınlarda neden daha sık görülüyor?

Kadınlarda sık görülme nedeni hormonların etkisi ve gebeliktir. Gebelikte kadınlarda meydana gelen hormonal değişiklikler ve gebelik sırasındaki bebeğin karın içine yaptığı baskı, toplardamarlarda varis oluşumuna neden olmaktadır. Hormonlar, toplardamarların bağ dokusunu gevşeterek etkili oyuyor. Bunun yanı sıra doğum kontrol hapları da kadınların toplardamarlarında pıhtı oluşumuna neden olabilmektedir.

Varis belirtileri nelerdir?

– Bacak damarlarında belirginleşme
– Damarların ciltten kabarıklaşmayla birlikte kıvrımlı hal almaları
– Ağrı
– Kaşıntı
– Özellikle geceleri artan yanmalar
– Kramplar
– Dolgunluk ve/veya huzursuzluk hissi farklı derecelerde hissedilebilir.

Varis Hastalığının Derecelendirilmesi:

Derece 1: 1-3 mm çapında ince varisler
Derece 2: Çapı 4 mm üzerinde olan gerçek varislerVaris oluşumu
Derece 3: Bacakta şişlik
Derece 4: Ciltte kahverengi-siyah değişiklikler
Derece 5: Cilt değişiklikleri ve ayak bileği çevresinde iyileşmiş yara
Derece 6: Açık yara olması (hemen daima ayak bileği içi tarafında)

Varis hastalıklarında kullanılan tanı yöntemleri nelerdir?

En başta hekim tarafından yapılan detaylı bir fizik muayene gelir. Ardından günümüzde en sık kullanılan ve venöz yetmezlik/varis hastalıklarında altın standart olarak kabul edilen renkli Doppler ultrasonografi yapılır. Bu yöntemde, ses dalgaları aracılığıyla toplardamarların yapısı, içlerinde pıhtılaşma olup olmadığı ile akım hızları ve yönleri tayin edilir. Herhangi bir tehlikesi veya can yakıcılığı bulunmamaktadır. Bazı özellikli durumlarda venografi denilen, damar içine ilaç verilerek damarların radyolojik olarak görüntülenmesini sağlayan yöntem de kullanılabilir.